فرآیند ناتمام دولت ـ ملت سازی و از رشد ماندگی همگرایی منطقه ای در خلیج فارس

Authors

وحید سینائی

دانشیارعلوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

abstract

خلیج فارس بسیاری از ویژه­گی­های یک منطقه را داراست. با این وجود نه تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن­ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه ی­ گذشته در آن چهار جنگ خانمان­سوز، بحران­های عمیق و اختلافات حاد منطقه­ای روی داده است. منشا بحران­ها و تعارض­های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت ­هستند. یکی از این سطوح، چالش­های داخلی یا ملّی و از مهم­ترین آن‏ها چالش دولت ـ ملّت سازی در میان کشورهای این منطقه است. ساختارهای ایلی، قبیله­ای و قومی قدرتمند مهم­ترین مانع شکل گیری ملّت و برپایی و نفوذ نهادهای دولت جدید در این جوامع بوده­اند. دولت ـ ملّت سازی و برقراری و پذیرش حاکمیت ملّیِ شهروندان برابر و هم شان در یک واحد جغرافیایی فرآیندی است که در سطح یک کشور روی می­دهد؛ اما پیامدهای آن مرزهای ملی را درنوردیده، روابط کشورها را به ویژه با همسایگان و واحدهای سیاسی موجود در یک منطقه تحت تاثیر قرار می­دهد. از این رو نمونه­های موفق همگرایی منطقه­ای در مناطقی روی داده­اند که دولت­های ملّی، مدرن و ملت به مثابه اجتماع شهروندان در آن­ها تشکیل و تکامل یافته­اند. بنابراین شهروندی از مولفه­های اساسی در روند ملت سازی و پذیرش این حق متضمن برقراری سه نوع حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی است. در این مقاله به تاثیر فرآیند ناتمام دولت ـ ملّت سازی بر همگرایی منطقه­ای در خلیج فارس پرداخته شده و نشان داده می­شود گسترش همکاری و رشد همگرایی در این منطقه نیازمند تکامل فرآیند دولت ـ ملّت سازی در همه کشورهای منطقه می باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فرآیند ناتمام دولت ـ ملت‌سازی و از رشد ماندگی همگرایی منطقه‌ای در خلیج فارس

خلیج فارس بسیاری از ویژه­گی­های یک منطقه را داراست. با این وجود نه‌تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن­ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه‌ی­ گذشته در آن چهار جنگ خانمان­سوز، بحران­های عمیق و اختلافات حاد منطقه­ای روی داده است. منشا بحران­ها و تعارض­های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت ­هستند. یکی از این سطوح، چالش­های داخلی یا ملّ...

full text

دولت ـ ملت سازی ابتر ریشه بحران‌های اخیر خاورمیانه

این پژوهش در پی تجزیه‌وتحلیل تأثیرات پروژه دولت-ملت‌سازی استعماری در ظهور دولت‌های نوین در خاورمیانه و تاثیر آن در رابطه با بحران‌های اخیر خاورمیانه است. آغاز دولت ملی که بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و با طراحی قدرت‌های بین‌المللی استعماری وقت صورت‌گرفت خود عامل وگرانیگاه بحران در خاورمیانه بوده‌است. اساس استدلال آن در این نهفته است، که دولت‌های متعددی که در خاورمیانه که توانستند از بوغ استع...

full text

بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس «درچارچوب همگرایی منطقه ای»

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برای دست یابی به اهداف تعیین شده اقتصادی در منشور این نهاد را در چارچوب همگرایی منطقه ای بدون استفاده نگاه داشته اند. عدم تشکیل اتح...

full text

بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس «درچارچوب همگرایی منطقه ای»

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برای دست یابی به اهداف تعیین شده اقتصادی در منشور این نهاد را در چارچوب همگرایی منطقه ای بدون استفاده نگاه داشته اند. عدم تشکیل اتح...

full text

نخبگان سیاسی و همگرایی منطقه ای در خلیج فارس

جوامع ملی برای استحکام داخلی همچنین پرهیز از واگرایی و بهره برداری از منافع تعامل سازنده با یکدیکر، نیازمند بکارگیری تمامی ساز و کارها و عوامل موثر در جهت توسعه همگرایی می باشند. این راستا اندیشمندان سیاسی نظریه های متنوعی را بویژه با رویکرد منطقه ای مطرح کرده اند و هر یک با ارایه چارچوبهای تئوریک خاص، متغیرهایی را در ارتباط با تقویت همگرایی مورد تاکید قرار داده اند. ؛نظریه مبادله گرایی؛ و ؛دید...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دولت پژوهی

جلد ۲، شماره ۵، صفحات ۲۹-۶۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023